Polis Akademisi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hamit Emrah Beriş Hitit Üniversitesince çevrim içi düzenlenen “Demokrasi Tarihimiz ve 15 Temmuz” konulu panelde konuştu. Beriş, Türkiye tarihinde çok kez darbe yapıldığını ancak 15 Temmuz’un halkın sokağa dökülmesi sonucu başarıya ulaşamaması nedeniyle diğerlerinden ayrıldığını söyledi.

15 Temmuz’un pek çok açıdan önemli bir olay olduğunun altını çizen Beriş, “15 Temmuz, demokrasi tarihimizdeki en önemli hadiselerden biri. Dünya demokrasi tarihi açısından da gayet önemli bir hadise. Neden? Halkın, milletin topyekun şekilde darbecilere tepki göstererek, sokaklara dökülüp darbeyi engellemesinin tarihte çok fazla örneği yok. Bu gerçekten belki de yalnızca bizim ülkemizde değil, dünyanın başka yerlerinde de darbecilerin ya da darbeye tevessül etmek isteyenlerin bu niyetlerini en baştan engelleyecek, ket vurabilecek bir durum olarak karşımıza çıkıyor.” diye konuştu.

15 Temmuz gecesi Ankara’da F-16 savaş uçakları ilk havalandığında, İstanbul’da köprülerin kapatıldığı ilk anlarda insanların darbe olmayacağını düşündüğünü, çünkü Türkiye’nin geldiği demokratik ortamdan ötürü insanların darbeye ihtimal vermediğini belirten Beriş, buradan Türkiye’de insanların demokrasiyi içselleştirdiğinin anlaşıldığını vurguladı.

Türkiye’de geçmişte darbecilerle mücadele konusunda çok mesafe alınamadığını ifade eden Beriş, şöyle devam etti:

“Bu darbe girişimi, Türk demokrasisinin aslında bir bakıma gelişmişlik düzeyi ile karşılaştı. Bütün darbe girişimleri aslında geçmiş yıllar itibarıyla biraz sessizlikle karşılanmıştır. Bunun yanında darbecilerle mücadele konusunda da çok fazla mesafe katedilememiştir açık söylemek gerekirse. Yani darbe yapanın, yaptığı neredeyse yanına kar kalmıştır.

Bu süreç ne zaman tersine döndü? 2010 yılında gerçekleşen Anayasa referandumu ile tersine döndü. Malum referandum sonucunda geçmişte darbe yapanların zaman aşımına tabi olmaksızın kovuşturulmaları, ileri yaşlarda olmalarına rağmen cezaya çarptırılmaları sağlandı. Darbe noktasında hiç adım atmazsanız, yapanın yaptığı yanına kar kalırsa bir süre sonra insanlar kendileri için ödenecek bir bedelin olmadığı varsayımıyla gücü ellerinde hissettikleri anda yeni darbe girişimlerine kalkışabilirler. Bu durumu ortadan kaldırmak için referandumda alınan kararlar son derece önemliydi.”

“15 Temmuz halkın demokrasi fikrini içselleştirdiğini gösterdi”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 15 Temmuz gecesi vatandaşları darbeye direnmek için sokağa davet ettiğini hatırlatan Beriş, şunları anlattı:

“15 Temmuz darbe girişimi, bir taraftan da halkın demokrasi fikrini artık içselleştirdiğini gösterdi. Sayın Cumhurbaşkanı insanları sokağa çağırdığında yüz binlerce insan özellikle büyük şehirlerde sokağa döküldü, darbecilere direneceğini gösterdi. Ancak diğer taraftan Sayın Cumhurbaşkanının çağrısından önce de belki sezgiyle, belki başlarına geleceklerin kaygısıyla insanlar sokağa çıkmaya başlamıştı. Bu toplumun artık kendi demokrasisine, kendi iradesine sahip çıktığını göstermesi bakımından son derece anlamlı.” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin geçmişte demokrasi için bedel ödemediği yönünde eleştirildiğini aktaran Beriş, bu eleştirilerin 15 Temmuz ile son bulduğuna dikkat çekerek, şunları kaydetti:

“15 Temmuz’dan çıkartılacak bir takım dersler var. Millet artık demokrasisine canı pahasına sahip çıkıyor. ‘Biz demokrasi için bir bedel ödemedik, o yüzden demokrasinin kıymetini bilmiyoruz’ denilirdi ama 15 Temmuz ile birlikte artık demokrasi için bir bedel ödedik ve demokrasinin kıymetini geçmişe göre çok daha fazla biliyoruz. Bu aynı zamanda şunu getiriyor: Artık Türkiye’de hiçbir grup organize grup darbe yapmaya eskisi kadar cesaret edemeyecektir. Çünkü onlar da halkın kendilerine direnç göstereceğini biliyorlar.”

Hitit Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Metin Uçar’ın moderatörlüğünü yaptığı panelde, Hitit Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Murat Toman ve Polis Akademisi Başkalığı Güvenlik Bilimleri Enstitüsünden Dr. Öğretim Üyesi Oğuzhan Yanarışık da sunumlar yaptı. (AA)

You may also like

More in Gündem